مارات ساخت دومين جزيره مصنوعي را كليد زد

گسترش شيخ نشين دبی با خاك پارسي

اقتصاد >  -

 فرزانه طهراني: مرغوب ترين خاک ايران روانه سرزمين عرب نشين مي شود تا جزايري به مساحت 50 کيلومتر مربع به اسم جزاير «النخيل» موسوم به «پالم آيلند» در سواحل جنوبي خليج فارس و در کشور امارات ساخته شود، که هم تهديدي براي محيط زيست خليج فارس محسوب مي شود و هم خواسته يا ناخواسته تيشه بر ريشه معادن و منابع ايران مي زند.

 - 

 عمق فاجعه زماني مشخص مي شود که بدانيم تنها جزيره نخلي جميرا نياز به بيش از 50 ميليون مترمکعب خاک براي به سطح آب رساندن اين سازه دارد. عرب ها با پول، بسياري از سرمايه هاي ما را خريدند، حتي خاک ما را! خاکي که براي تشکيل مجدد يک سانتيمتر از آن 700 سال زمان نياز است، تريلي تريلي و کشتي کشتي تحويل و تقديم کشورهاي عربي مي کنيم و اسمش را گذاشتيم صادرات غيرنفتي.

 قديم ها خاکي بود که به آن گل سرشوي مي گفتند و خواصي مشابه صابون داشت و براي شست وشو استفاده مي شد. امروز به اين خاک بنتونيت مي گويند که اگر يک مشت از آن را داخل يک ليترآب بريزيد حجيم مي شود و بعد از خشک شدن از بتون هم محکم تراست. معادن خاک بنتونيت در خراسان جنوبي وجود دارد که مرغوب ترين خاک آن سفيد رنگ است و عمري هزار ساله دارد. بعضي از اين معادن ماهانه سه هزار تن از اين خاک را به وسيله لودر استخراج مي کنند. خاک بنتونيت به دليل چسبندگي؛ جذب آب؛ تورم پذيري و نرم بودن کاربردهاي زيادي در ريخته گري؛ حفاري چاه هاي نفت، سدسازي و کشاورزي دارد. 10 هزار تومان مي خرند،700 هزار تومان مي فروشند عمده واحدهاي فعال خاک بنتونيت که خاک مرغوب و صادراتي دارند در قائن، شمال غرب بيرجند و بخشي در فردوس هستند. اما اينکه اين خاک به چه دردي مي خورد و کجا مي رود حکايت جالبي دارد. عرب ها هر کيلو خاک بنتونيت را 10 هزار تومان از ما مي خرند اما همين خاک را پس از فناوري، هر کيلو تا 700 هزار تومان به فروش مي رسانند. 

سالانه صدها هزار تن از اين خاک مرغوب چه به طور رسمي و چه قاچاق به کشور امارات صادر مي شود. اگرچه اين خاک مناسب براي چاه هاي نفت است اما حقيقت تلخ اين است که امارات از آن براي ساخت جزاير مصنوعي در دوبي استفاده مي کند. موضوع صدور خاک از دو سال پيش آغاز شد. آن زمان که خبر فروش خاک ايران به قطر از سوي رسانه هاي عربي روي خروجي ها قرار گرفت و سفير ايران در دوحه از ورود پنج هزار تن خاک ايران به قطر خبر داد. البته قطر با خريد خاک ايران قصد داشت بر حاصلخيزي زمين بي حاصلش بيفزايد. گويا فروش سرمايه هاي نفت و گازمان کافي نيست و آنقدرها که بايد جيب ها را پر نمي کند که دست روي خاک هم گذاشته اند. از آنجا که خاک جزو منابعي است که تشکيل مجدد آن ساليان سال زمان مي برد. 

مسوولان سعي کردند امضاي تفاهمنامه با قطر جهت فروش خاک از ديد رسانه ها مخفي بماند از اين رو در ايران هيچ مقام مسوولي از خروج اين خاک خبر نداد و به طور کلي تمامي دست اندرکاران عرصه کشاورزي اعم از وزير و معاونان در ابتدا اين خبر را رد کردند اما چيزي نگذشت که با خبررساني عرب ها، مسوولان ايران نيز بر اين موضوع صحه گذاشتند. اولين واکنش ها به خبر صادرات خاک ايران به قطر از سوي معاون آب، خاک و صنايع وزارت جهاد کشاورزي بود. در اولين تماس با وي، خيلي سريع و کوتاه به سوالات پاسخ مي گويد. وي مي افزايد: اين معاونت مخالفت خود با صادرات خاک از ايران را اعلام کرده و نمي داند که وزارت امور خارجه چگونه قرارداد صادرات خاک ايران به قطر را منعقد کرده است. 

اما در مصاحبه هاي بعدي، سيد رحيم سجادي درخصوص صادرات خاک ايران به قطر مي گويد: با صادرات خاک به صورت فله اي مخالفيم. خاک من از تو، پول تو از من حاشيه نشينان جنوب خليج فارس پس از سال ها چشم طمع دوختن به تغيير نام اين پهنه عظيم آبي و دسيسه چيني براي تصاحب جزاير سه گانه و عدم توفيق در اين موضوع، حالااز در تطميع برخي افراد جهت تصاحب خاک ايران برآمده اند و ظاهرا در سکوت برخي از مطلعان، در حال دست يافتن به اهداف کلان خويشند. در حالي که کارشناسان محيط زيست معتقدند هرساله به دلايل مختلف از جمله فرسايش، دو ميليارد تن خاک در کشور از بين مي رود، طي روزهاي گذشته يکي از اعضاي هيات علمي مرکز تحقيقات جنگل ها و مراتع کشور درباره روند رو به افزايش صدور گسترده خاک مرغوب کشور هشدار داد. محمود درويش در اين مورد گفت: ما چه اين مساله را قبول کنيم چه قبول نکنيم، صدور خاک از کشور صورت مي گيرد. 

وي با اشاره به اينکه خاک پيت در حال حاضر در بازار با قيمتي نزديک به 100هزارتومان براي هر متر مربع خريد و فروش مي شود، اظهار داشت: اينکه ما بيان کنيم صادرات خاک ممنوع و غيرقانوني است، راه علاج مشکل نيست زيرا مساله خيلي گسترده تر از اين است، زيرا کشورهاي عربي قيمت هاي کلاني براي به دست آوردن مواد غذايي موجود در خاک کشور ما مي پردازند و اين اتفاق صورت مي گيرد. راه هاي خروج خاک خاک به دو روش عمده قاچاق مي شود. اول به صورت قاچاق در قالب بسته بندي که از مبادي غيرقانوني از کشور خارج مي شود و مثل تمام کالاهايي که از کشور قاچاق مي شود از ميزان دقيق آن اطلاعي در دست نيست، اما مسوولان تاييد مي کنند که قاچاق صورت مي گيرد. به ويژه درباره خاک «پيت» که مرغوب ترين خاک و محل چند ساله رويش چمن بوده است و داراي مواد آلي بسيار و سبک است.

 شايان ذکر است از خاک پيت براي پرورش قارچ نيز استفاده مي شود. روش دوم قاچاق در قالب صادرات گل و گياه است. در اين روش که قانوني هم صورت مي گيرد، قاچاقچيان مسوولان را دور مي زنند و چندين برابر نياز گلدان، خاک در آن مي ريزند. در خارج از کشور نيز گياه که ارزش و اعتباري ندارد، در مواردي حتي دور ريخته مي شود و آنچه در قيمت هاي بالاخريد و فروش مي شود، خاک گلدان است. بنابراين مي توان گفت به قاچاق خاک جنبه قانوني داده شده است و مسوولان هم کم و بيش از آن اطلاع دارند. اگرچه سال گذشته بر اساس موافقتنامه قانون قرنطينه اي گياهي که در مجلس به تصويب رسيد، هرگونه جابه جايي گياهان به همراه خاک ممنوع شد اما همچنان صادرات گل و گياه با خاک انجام مي شود. روزنامه شرق ، شماره 1692